معرفی یکی ازآثار ارزشمند در دامنه کوه بیرک ایرندگان /دره گط رئیس (شهیدان) و قبرستان ازبک ها
گط رئیس نام دره ای زیبا با ویژگی های خاص در ضلع جنوب غربی رشته کوه بیرک محدوده ایرندگان قرار دارد.
از مزیت ها و ویژگی های گط رئیس (گط شهیدان) میتوان به دروازه تنگ دره و کوه های بلند اطراف آن اشاره کرد،به طوری که بلندی و شیب تند کوه های اطراف دره باعث شده که هیچ راه نفوذی به دره وجود نداشته باشد و موجب ایجاد یک حفاظ طبیعی در دره شده است.
گط رئیس متعلق به طایفه رئیسی بوده که به دلیل درگیری با حاکم جالق سراوان، از جالق به این منطقه مهاجرت کرده و این منطقه را گط رئیس نام گذاری میکنند.
در این دره و بالای کوه زمین های کشاورزی و چشمه های جوشان و پر آبی وجود دارد و انواع درختان و میوه های سرد سیری موجود میباشد، فراوان بودن آب چشمه ها و وجود زمین های کشاورزی در بالای کوه زیبایی خاصی به گط رییس بخشیده است و همچنین حیواناتی نظیر پلنگ و خرس سیاه در گط رئیس به مانند سایر نقاط کوه بیرک ایرندگان دیده شده اند .
معروفیت گط رئیس ایرندگان به زمان حمله ازبک ها به بلوچستان بر می گردد، در زمان حمله ازبک ها، تنها جایی که متحمل شکست شده اند دره ی گط رئیس میباشد، از آنجایی که در جنگ با ازبکان تعدادی از مردم کشته‌ها میشود به گط شهیدان معروف شده است .
ساکنین گط رییس بعد از خسارت سنگین از جنگ به مناطق اطراف از جمله سرباز، زابل و میناب مهاجرت میکنند
از آثار باقی مانده جنگ با ازبک ها میتوان به بقایای سنگر های نگه بانی و دیده بانی دره گط رییس و همچنین قبرستان ازبک ها و قبرستان شهیدان رییسی اشاره کرد که محل قبرستان در جنوب گط رئیس قرار دارد.
متاسفانه هنوز این قبرستان به ثبت آثار ملی ایران نرسیده است
- ورودی گط رییس
- باقی مانده ی سنگر ها
- قبرهای دسته جمعی ازبک ها
- نمای داخلی ابتدای دره
- چشمه
- درختان در بالا دست دره
- حفاری های صورت گرفته شده توسط برخی افراد سود جو برای کشف آثار
خاش کجاست ؟ معرفی شهرستان خاش در نقشه 
خرمای ناز رس ایرندگان
فضاسبز ایرندگان